داستان‌ها همیشه شنیدنی هستند، اما قصه شنیدن به زبان مادری حال و هوایی دیگر دارد. احساسی که آدمی را به نیاکان، جغرافیا، هویت فرهنگی و اجتماعی‌اش پیوند می‌دهد. این روز‌ها «پرویز فکر آزاد» رئیس هیات مدیره خانه فرهنگ گیلان با همکاری تنی چند از اهالی فرهنگ و هنر، قدم در مسیری نو برای حفظ زبان و ادبیات گیلکی نهاده‌اند.
آن‌ها امکان شنیدن داستان‌های گیلکی را در کانالی به نام «گیله قصه» برای کاربران تلگرام فراهم کرده‌اند. فکر آزاد در این باره به همشهری می‌گوید: فعالیت کانال گیله قصه از روز ۱۱ آبان امسال به صورت آزمایشی شروع و هر شب ساعت 30: 11 یک داستان صوتی گیلکی در این کانال قرار داده شد.

 

داستان گیلکی
فکرآزاد درباره قصه‌نویسی به زبان گیلکی اظهار می‌کند: داستان گیلکی در سال ۱۳۵۸ در نشریه دامون متولد شد. زنده‌یاد «محمود اسلام پرست» نخستین داستان را به نام «راب» یا حلزون نوشت و از آن پس داستان گیلکی کم‌کم راه خویش را پیدا کرد و نویسندگان دیگری چون «محمد تقی پوراحمد جکتاجی»، «هادی غلام دوست»، «مسعود پورهادی» و… داستان‌های گیلکی را در کتاب و نشریات به ویژه در مجله «گیله وا» منتشر کردند.
خانه فرهنگ گیلان در سال ۱۳۸۰ به بهره‌برداری رسید. تشکیل گروه گیلان‌شناسی و سپس کارگاه داستان گیلکی که جلسه‌های آن هر ماه در این موسسه برگزار می‌شود، به رشد کمی و کیفی داستان گیلکی کمک شایانی کرد.
فکرآزاد می‌افزاید: با ایجاد شبکه‌های اجتماعی همیشه در این فکر بودم که چگونه می‌توان داستان و متون گیلکی را بین مردم برد تا مثل شعرهای زنده یاد «شیون فومنی»، ادبیات و زبان گیلکی بار دیگر شنیده شود و مخاطبان به‌راحتی با آن ارتباط برقرار کنند. سرانجام امکان ایجاد کانال در تلگرام این ایده را قوام بخشید.
وی می‌گوید: دوستان نویسنده و هنرمند فارسی زبان، در تلگرام، گروه و کانال «داستان شب» راه اندازی کرده بودند.پس از آن، اندیشه پرداختن به داستان شب گیلکی در ذهنم جرقه زد. بنابراین با همفکری چند نفر از دوستان در خانه فرهنگ گیلان، قرار شد که به جمع آوری داستان‌ها و نقل‌های گیلکی بپردازیم. از دوستان نویسنده و هنرمندم خواستم که همراهی کنند تا داستان‌ها توسط صاحبان آثار خوانده و ویرایش و به صورت نمایشی همراه با تیتراژ و موسیقی پخش شود.
وی بیان می‌کند: البته ۲ ماه قبل از شروع کار کانال، داستان‌هایی از مجموعه «ساغرزانی» خودم و چند داستان از دوست هنرمند لنگرودی‌ام «حسین ابراهیم‌زاده» انتخاب کردیم و همراه چند داستان از «اردشیر لرد» دوست فیلمساز رودسری‌ام که ویرایش این آثار را به عهده گرفتند، حدود ۳۰ داستان جمع‌آوری و تدوین شد و کار را ابتدا به صورت آزمایشی آغاز کردیم.

استقبال مردم
فکر آزاد با اشاره به نقش اصلی اردشیر لرد در تدوین آثار یادآور می‌شود: در چند روز اول ۵۰۰ نفر عضو کانال شدند و این حیرت انگیز بود. چون کانال کاملا تخصصی در حوزه داستان گیلکی بود و با لهجه‌های مختلف گیلان فقط داستان پخش می‌کرد؛ نه عکس بود و نه شعر و ترانه و کلیپ که موجب جذب مخاطب شود. غافلگیر شدم که چگونه باید پاسخ‌گوی همه این مشتاقان باشیم. استقبال چنان بود که مخاطبین شروع کردند به ارسال قصه و داستان و در عرض یک ماه تعداد مخاطبان به ۸۰۰ نفر رسید. مخاطبان از ۱۷ سال تا ۶۰ سال و بالا‌تر نوشته‌هایشان را می‌فرستند و ویرایش می‌کنیم، می‌دهیم با موبایل بخوانند. حالا بسیاری از جوان‌ها و نویسندگانی که از کودکی گیلکی حرف نمی‌زدند شروع به نوشتن کرده‌اند.
رئیس خانه فرهنگ گیلان بیان می‌کند: بدین ترتیب نسل تازه‌ای در حوزه داستان نویسی به گیلکی در همین مدت کوتاه در حال شکل‌گرفتن است. وی در ادامه بیان می‌کند: حوزه هنری گیلان در این راستا همکاری همه جانبه‌ای با ما دارد. نویسندگان حرفه‌ای در استودیوی حوزه، داستان‌هایشان را خواندند و می‌خوانند و  اکنون بنا داریم که حداقل بتوانیم ترکیبی از داستان‌های نویسندگان شاخص و مخاطبینی را  که خوب می‌نویسند، جمع آوری و به صورت مدیا (صوتی و متن) به صورت مجموعه هر چند وقت یک بار به مردم عرضه کنیم.
وی ادامه می‌دهد: تاکنون داستان گیلکی و آثار نویسندگان به صورت صوتی عرضه نشده و تجربه جدیدی است که در حال به ثمر نشستن است. این شاعر و نویسنده با بیان این‌که تاکنون داستان گیلکی به صورت صوتی عرضه نشده و این تجربه جدیدی است که در حال به ثمر نشستن است، می‌گوید: نویسندگانی چون «محمد تقی پوراحمد جکتاجی»، «محمد بشری»، «مسعود پورهادی»، «رحیم چراغی»، «وارش فومنی»، «ناصر وحدتی»، «هادی غلام دوست»، «نادر زکی‌پور»، «غلامحسن عظیمی»، «ابولقاسم جلیل‌پور»، «علیرضا بشردوست»، «نرگس مقدسیان»، «زهرا علیزاده»، «نغمه دهقانی»، «مژگان عطرچیان»، «انسیه خسروی»، «مهران توحیدی»، «سیامک یحیی‌زاده»، «علی انشایی»، «یوسف عبداللهی»، «لیلا‌پور کریمی»، «فاطمه رهبر» در کنار نویسندگان جدید‌تر مانند «فریده بزرگی»، «دامون لاتریج»، «مارال علیزاده»، «شهلا جوانبخت»، «آمنه دری»، «علی اصغر نجفی زیازی»، «کامران تیزرو سیاکلی»، «بهزاد یاحید»، «مهناز اصلی»، «نرجس حق پرست»، «آزیتا کنعانی»، «مژگان شادی» و… تاکنون آثار خود را خوانده‌اند که به مرور پخش می‌شود.
نویسندگان پیشکسوت گیلانی مانند «محمود طیاری»، «مجید دانش آراسته»، «تیمور گورگین» و… نیز به زودی در استودیو برای «گیله قصه» داستان خواهند خواند.
وی با اشاره به فعالیت این کانال در چارچوب قوانین نشر در کشور همچنین اظهار می‌کند: مخاطبان ما اکنون به حدود ۱۴۰۰ نفر رسیده‌اند و تیم اجرایی ما علاوه بر خودم شامل چند ادیتور مانند «اردشیر لرد» به عنوان تدوینگر اصلی و «کیا حدایقی» و «فرشید آقامعلی» و «علی محمد اقبالدوست» است. همچنین از کمک‌های فکری دوستانی مانند شاعر گیلانی «شهرام دفاعی» که در خواندن برخی داستان‌ها مخصوصا داستان‌های زنده یاد «محمود اسلام پرست» همکاری کردند ،بهره مندیم.
در پایان پرویز فکر آزاد از دشواری‌ها و شیرینی‌های این فعالیت ارزشمند فرهنگی چنین می‌گوید: مثل هر کار داوطلبانه‌ای، همکاری با مجموعه‌ای از افراد که بی‌دریغ و بی‌منت و مزد می‌نویسند و اجرا و تولید می‌کنند، دشواری‌ها و شیرینی‌های خاص خود را دارد. دشواری‌ها به امکانات و سرعت عمل در اجرا مربوط می‌شود؛ مثلا به دلیل کمبود‌ها از جمله متن و داستان گیلکی ناچار شدیم از هفته سوم به جای هر شب فقط روزهای زوج داستان پخش کنیم که البته ،چون به کیفیت کار ارتقا بخشیدیم، مخاطبان ما نه تنها ریزش نکردند بلکه بر تعداد آن‌ها نیز افزوده شد. بدیهی است که تیم کوچک و بی‌مزد ما به دشواری از عهده کار‌ها بر می‌آید؛ چرا که ما کاری انجام می‌دهیم که در اصل باید از امکاناتی به اندازه یک برنامه رادیویی در صدای گیلان برخوردار باشیم. ولی وقتی بازتاب این حرکت را در پیام‌های امیدوار کننده مخاطبان و مردم کوچه و بازار می‌بینیم، خستگی خود را فراموش می‌کنیم.
وی اضافه می‌کند: به خصوص آنکه در این مدت کوتاه چندین زبان‌شناس در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز بعد از جمع آوری گویش‌ها و لهجه‌های مختلف گیلانی با ما در تماس‌اند و گیله قصه را به عنوان یک بانک اطلاعاتی گویش‌های زبانی رصد می‌کنند و به ما دلگرمی می‌دهند.