داستان کوتاه قدیمی مازندرانی “مرغنه جنگی” – حکایت کوتاه به زبان محلی مازندرانی + فایل صوتی

خلاصه به فارسی:
علی موبور نوروزِ هر سال در جنگ تخم مرغ ها برنده بود. اما آن سال، او تخم مرغ نداشت و نتوانست در جنگ شرکت کند. اکبر زاغی تخم مرغی به او قرض داد. او با تخم مرغ قرضی جنگ کرد و همه را برد. جعفر چاخان هم به او باخت، اما حاضر به پذیرش باختش نبود و علی موبور را متقلب خواند و نفرین کرد تا تخم مرغ هایی که برده و می خواهد تنهایی بخورَد از گلویش پایین نرود! از طرفی، از علی خواست فردا دوباره با هم بجنگند. فردا در کمال ناباوری جعفر علی را شکست داد و همه تخم مرغ هایش را برد. این اولین باری بود که علی موبور شکست می خورد… غروب اسماعیل دندانی خبر آورد که جعفر گم شده. گشتند و او را در بیشه زاری پیدا کردند، در حالی که دراز به دراز افتاده بود و کف کرده بود و از هوش رفته بود. جعفر چاخان تخم مرغ ها را با یک تخم مرغ قلابیِ گچی برده بود و خورده بود!
به زبان محلی مازندرانی:

علی بورِک مرغنه جنگی دله شه دسوری نداشته. هر وقت نوسال بییه، قلاکتیِ وچون دَسه دَسه شینه خاله صنمبرِ خنه و هر اتا اتا دتا کل عَیدی مرغنه گیتنه و امونه مَله ی میدون سر، دور هم اِس کردنه و شه مرغنه ره دیم به دیم زونه.

علی بورِک اون سال نتونسه خاله صنمبرِ خنه عَیدی گِردش بوره. ونه مار و خاله صنمبر چن روز عَید بَمونس، اتا بِخدی چیِ سر دِتا بامشیِ دسوری قِرمئو بیتنه. اول، ونه مارِ دهون وا بَیه: – “ها صنمبر! شه کرک و سیکای جلو ره بَیر امه لَت و لتکا نکفن… عازّا بکوشتون! امه دکاشت ره نکاشت هاکردنه.”

خاله صنمبر ره خله ور بخرده. دس کمر بشته و گردن گردن بزو: – “هم ایان کرک و سیکای مرغنه، عَیدی پیشی شمه وچونِ عَیدی بونه و کفت کننه وَ.”

دانلود داستان کوتاه مازندرانی به نام مرغنه جنگی

اسا اَتّا اینتا بَو، اَتّا اونتا، شه بِخد بِخدی وشونِ میون دعوا بَیه و دیِ جا قهر هاکردنه.

قلاکِتیِ مله ی دله، فقط خاله صنمبر بییه هر نوسال وچون ره عَیدی مرغنه دائه. همینتای وِسه، تا عَیدی صوی بییه، وچون همه تایی، نوجمه دکرد و نوپِنیک بئیت، تاخت هاکرد شینه خاله صنمبرِ خنه، بلکوم تا مرغنه توم نَیه، شه عَیدی ره ونه جا بیرن.

اسا علی بورِک مرغنه نداشته و مرغنه جنگی هوِس داشته. مله ی میدون سر، وچون همه جمع بَی بینه و جعفر چابچی وشونِ میون. چن تا سِلِک پِلِکِ جا مرغنه جنگی هاکردبییه و بَوِردبییه و اسا اَی حریف خواسه. علی بورِک ره تا بدیه، تَرز بزو: – ” علی بورک شونس بیارده امسال دنیه!! دونسمه چتی وره بَوِرم… هر سال وِ مرغنه ورده و تنار تناری خرده. اسا مه نوبته.”

نا، علی بورِک اونتی کا جعفر چابچی گِته نیه. علی همیشک هرچی مرغنه وَرده ره ورده خنه و اتا اتا شه خواخرون برارونِ میون قسمت کرده و اگه هچی بمونسه بو، شسه ئی اتا گیته. علی شِه اَمبِسه ابرو ره دس بکشیه و بجایی کا جعفرِ جواب ره هاده، سر ره بشته جِر و در بورده.

اکبر قشنیگ علی بورکِ دمال راه دکته و د تا سوگ اون سَتّر، وره برسیه. دِ تا مرغنه ونه دس دَیه. هر دِ تا ره هدا علی بورِک ره و بوته: – “خوانی جنگی هاکنی، من تره مرغنه قرض دمه. فقط… هرچی بَوِردی، نصف نصف.”

علی بورِک اتا نازک خَنه هاکرده. خار خار د تا مرغنه ره توش بورده و شه ناخون پشتِ جا دِ سه کَش آسوگ وشون کچلابِ سر ره – این ور و اون ور- بزوئه و خلاصه اتا ره انتخاب هاکرده. دگرسنه بوردنه میدون سر: – “کی مه جا مرغنه جنگی کنه؟”

تا علی بورِکِ صدا دپیته، عبدِل سیو پیش بمو. شه مرغنه ره پیش بیارده و بوته: – “بزن!”

علی بورِک شه مرغنه ی سر ره اتا خش هدا و شه دس ره اِرِب هاکرده و بزو. عبدل سیوی مرغنه بشکسه و دله بورده. علی بورِک ونه مرغنه ره بیته و هدا اکبر قشنیگ ره. دیِّمی، اسمیل دَنّونی بییه پیش بمو. شه مرغنه ره شه میسِ دله زیل دماسیه و فقط ونه اتا ورِ سر ره دیار هاکرده. شه سبزه چش ره علیِ چش دله بدوته و بوته: – “اسا هرجور خوانی بزن!”

علی بورِک ای شه مرغنه ی سر ره اتا خش هدا و بَوِرده اسمیل دَنّونیِ مرغنه ی هداری و شه دس ره اِتی د سه کش عقب جلو هاکرده و اتا ضربه بزو. دس ره وقتی بلن هاکرده، اسمیل دَنّونیِ مرغنه ی سر چال دَکِت بییه. اسمیل دَنّونی ره دارنی، وِره عرقِ او دربورده و شه مرغنه ره د دسی هدا اکبر قشنیگ ره.

جعفر چابچی تش هایته. بپّرسه بوته: – “مرد هسی، برو مه جا مرغنه جنگی!”

علی بورِک بوته: – “من کا حرف ندارمه. اصلاً بمومه ته جا جنگی هاکنم. دار تا بزنم.”

– “نا… من زمه. ته دار!”

علی بورِک شه مرغنه ره شه میس دله بیته و پیش بیارده. جعفر چابچی شه بَج بَجه میِ دله اتا دس بکشیه و شه سیو چش ره دَوسه و زبون ره اَتا اَلِشت دربیارده و بزو. بشکسنِ صدا کا دپیته، همه گمون هاکردنه این کَش علی بورکِ مرغنه بشکسه، ولی ونه مرغنه ی تن اتا کِچکه خِراشئ نکِت بییه. جعفر چابچی شه مرغنه ره بیارده بالا و بدیه ونه سر اتا گتِ چال دکته و ونه کش لاب بخرده جر بورده. برجلا بزو: – “اصلاً تِه مرغنه ی دله ندومه چی دره. ته دری شوتی زنی. هاده هارشم…”

علی بورِک بوته: – “من ونه شه مرغنه ره هادم تره، یا ته ونه هادی؟ بخد شلوغ نکِن! مرغنه ره هاده من!”

جعفر چابچی شه مرغنه ره شه پشت سر جا بدا و اتا زمر هدا: – “نا، تا ته اول ندی من هارشم، منئ تره ندمه.”

علی بورِک ره خَنّه بیته: – “من اکبرِ جا وِره بیتمه. اکبر شه بتونه بوِه ونه مرغنه چتی هسه.”

اکبر قشنیگ بوته: – “من د تا مرغنه خاله صنمبرِ جا بیتمه و اتا ره هدامه علی ره. شما ره چیه؟”

مرغنه ره علی بورِک جا بیته و وچون ره نشون هدا. نا، مرغنه هچ ایراد نداشته. علی بورِکِ چش ایراد داشته کا خله خار مرغنه ره اشناسیه و ونه دس ایراد داشته کا خله رج بییه.

جعفر چابچی بوته: – “من کا قبول نکمه. ایشلا ایان مرغنه ونه گلی سر جر نشوئه!”

شه کرم بزه دَنون ره جغ هایته و رو هاکرده علی ره بوته: – “اگه مردی، فردا برو.”

فردا وچون همه جمع بینه. جعفر چاپچیِ دس اتا مرغنه دَیه دِرِس لَچِر. بمو بوته: – “اسا برو مه رنگی مرغنه ی جا جنگی هاکن!”

شه مرغنه ره بِن داشته و بوته: – “بزن!”

علی بورِک شه مرغنه ی سر ره همیشکِ دسوری اتا خش هدا و مَطّل نکرده و بزو. جعفر چابچی اتا چشمک تحویل هدا و ریک ریک خَنه هاکرده. علی بورِک شه مرغنه ره بالا بیارده و هارشیه. مرغنه ی سر دِرِسی دِرد بیه بورده. اَتّی مرغنه بیته و بزو؛ اَی همون بَیه. اَتّی؛ اَی همون. اَتی؛ اَی…

هرچی مرغنه داشته ره دِ دسی بباخته و نتونسه هچ کار هاکنه. همه شاخ دربیاردنه. علی بورِک اولین کش بییه مرغنه جنگیِ دله باخت شییه. ونه لینگ دِرِسی سِست بیه و همونجه اتا بشکسه دار ره پشت هدائه و هنیشته.

پِنمازِ سر، خاله صنمبر دَیه شه کرک و سیکائون ره لَت و لتکای جا پیشی کِرده بَوِره خنه. جعفر چابچی ره راهِ سر بدیه. اتا خله مرغنه جعفرِ کشه دَیّه و دَیّه لب لبی کِرده و شییه لرگِ ویشه ی ور. خاله صنمبرِ چش دربِمو و بوته: – “جعفر! کجه شونی؟ تِه اتا مرغنه چِه اَنِّه بیه؟”

جعفر ذوق هاکرده: – “بَوِردمه. خلاصه همه ره علی بورِک جا بوردمه.”

خاله صنمبر چشمک بَزو و بوته: – “خنابدون! ولی تنارتناری نخری خار نییه!”

جعفر چابچی ونه حرف ره نشنوس بیته و بورده و نماشون بَیه و ونه خوِر نیه. وچون همه تایی دَینه مَله کَشِ روخنه دله ماهی گیتنه. اسمیل دَنّونی دو به دو نفس نفس بزو بورده وشونِ پلی و هول بخردی بوته: – “ها، شما جعفر چابچی ره ندینی؟ ونه پر و مار ونه دِمّال درنه.”ه

اکبر قشنیگ بوته: – “نا، چتی بیه مگه؟”

عبدل سیو بوته: – “من… من خاله صنمبر ره پنماز بدیمه، گته جعفر چابچی اتا خله اغوز ونه کشه دره و تنار تناری دشونه لرگِ ویشه ی ور.”

اسمیل دَنّونی تا اینتا ره بشنوسه، اَی هچی نوته و دو به دو دربورده. وچونئ هول بَخرد، شه ماهی کرفا ره دوش هایتنه و دو هاکردنه ونه دِمّال سر. اسمیل دَنّونی، راه سر، وقتی جعفر چابچیِ مار ره بدیه، لرگ ویشه ی راه ره وِره نشون هدائه و اسا دِتایی دو هاکردنه لرگ ویشه ی ور…

ویشه ی پلی همتی اتا کیله ی سر شاب بزونه و لینگ بشتنه اون ور، اتا مرغنه کچلاب بدینه. کچلاب کچلاب، راه ره بیتنه بوردنه و بَرِسینه اَت خله کچلاب پلی. این ور و اون ور ره هارشینه. اتا لمِ پشت وشون ره اته چی بنما؛ اته چی، اتا سیو ساینه ی دسوری.

پیش بوردنه و جعفر ره بدینه کا دراز به دراز اونجه کَته و ونه دیم پیگ بَیه و چتی خِر خِر کنه! جعفرِ مار اتا شونگ بکشیه و دکته جعفرِ سر. علی بورِک و وچونئ سربرسینه. جعفر ره لم پشت دربیاردنه. جعفر مار همتی کا مار مار موری کرده، جعفر ره دوش هایته در بَوِره. د تا شاب بهیت نهیت، ونه لینگ اتا سنگِ سر کاب بخرده و د تایی سر وری بنه بخردنه. زنا داد بکشیه و وچه ناره هاکرده. وچون درجا بپِّرسنه زنای دس ره بیتنه. زنا، وچه ونه دوشِ سر، قد قد هاکرده و راس بیه و دربورده.

وقتی همه بوردنه، علی بورِک لب بیه و اونتا سنگ ره کا زنا ره کاب هدابییه بیته و هارشیه. سنگ نیه؛ جعفرِ چابچیِ مرغنه بییه. مرغنه نیه؛ اتا کِلو گَرچ بییه. خله سنگین بییه. علی وره خار توش بورده. بدیه مرغنه ی کش اتا جا سوراخ هسه و مرغنه ی دله سِفته گَرچِ جا پر بئی هسه. علی گَرچی مرغنه ره اتا سنگِ سر بزو بنه. مرغنه بشکسه و رِز رز بیه…

نویسنده: داوود کیاقاسمی

متولد ۱۳۵۱، روستای کاشی محله دابو، آمل. استادیار حقوق دانشگاه شمال.

شاعر، ترانه سرا و نویسنده؛ صاحب آثار متعدد در حوزه حقوق و نیز هنر و ادبیات (شعر، ترانه، داستان و رمان).

آثار:

– مجموعه شعر فارسی “فریادهایی برای چهار عنصر”، تهران: نشر رسانش، ۱۳٨۱.

– آلبوم موسیقی “شرقی ترین آواز”، ساری: نسیم مهرآوا، ۱۳٩۱.

– کتاب “خرید و فروش اموال دولتی”، تهران: نشر میزان، ۱۳٩۲.

– کتاب “جُستاری در حقوق اساسی”، تهران: انتشارات مجد، ۱۳٩۳.

– مقالات علمی و ادبی متعدد چاپ شده در مجلات علمی معتبر.

– ترانه سرایی در آلبوم های مختلف موسیقی مازندران برای گروه های مختلف.

آثار در دست چاپ:

– کتاب “دادرسی دستوری در حقوق ایران”

– رمان “آینه های سرکوه”

– مجموعه شعر فارسی “چراغ بی نفت” (اشعار کلاسیک)

– مجموعه شعر فارسی “نرسیده به انقلاب” (اشعار نیمایی)

–  شعر بلند روایی “آخر هذیانی”

– مجموعه شعر تبری “بِل اتا بخونم” (اشعار کلاسیک)

– مجموعه شعر تبری “زمسونِ وچون” (نیمایی و اساشعر)

همچنین بخوانید:   آیین رونمایی "مجموعه داستان های گیلان"در خانه فرهنگ گیلان

5 دیدگاه در “داستان کوتاه قدیمی مازندرانی “مرغنه جنگی” – حکایت کوتاه به زبان محلی مازندرانی + فایل صوتی

  1. خیلی خنده دار بووووود.
    ممنون
    بازم داستان مازندرانی بذارید لطفا
    صدای استاد دانشگاه ما هستش. تو کلاس هم کلی اصطلاحات مازندرانی میگه برامون.

  2. واقعاً عالی بود.من مادرم مازندرانیه. با خوندن این داستان دلم مثل بادکنک سبک،تو آسمون شناور شد.لبه ی دیوارهای اتاقم نم برداشته و سبز شده.بدنم مثل بازار های آمل چند روز قبل از سال نو می تپه. کلمات این داستان بخشی از حس و حال مازندران رو به دوش کشیدن و تو خونه ی ما پهن کردن.تازه من چند تا کلمه ی جدید هم یاد گرفتم😃خیلی ازتون ممنونم🤩نیکی در دو جهان بخت شما باد.خداوند شما رو در بهره گیری از سرمایه ی وجودتون یاری کنه.🌺

  3. درود بر شما
    بسیار روان و زیبا بود.من خیلی خوب تونستم متن رو به زبان مازندرانی بخونم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *